ΜΕΣΑΝΑΓΡΟΣ ΡΟΔΟΥ: Απριλίου 2018

Δευτέρα 30 Απριλίου 2018

'ΑΥΡΙΟ ΠΡΩΤΟΜΑΓΙΑ"

H Πρωτομαγιά και τα έθιμά της

Πρωτομαγιά ονομάζεται η πρώτη μέρα του Μάη, η οποία είναι αργία σε πολλές χώρες. Η Πρωτομαγιά είναι συνώνυμη με τους αγώνες του εργατικού κινήματος.

Η σημασία της πρωτομαγιάς οφείλεται στο ότι η πρώτη μέρα του Μάη βρίσκεται ανάμεσα στην Εαρινή Ισημερία και το Θερινό Ηλιοστάσιο ,δηλαδή στην αρχή της ΄Ανοιξης.

Η Πρωτομαγιά , καθιερώθηκε ως εργατική ,στις 20 Ιουλίου 1889, σε ανάμνηση του ξεσηκωμού των εργατών του Σικάγο την 1^η Μάη 1886, που διεκδικούσαν το οκτάωρο και καλύτερες συνθήκες εργασίας. Κατέληξε σε αιματοχυσία λίγες μέρες αργότερα , με την επέμβαση της αστυνομίας.

Σήμερα την ημέρα της πρωτομαγιάς γίνονται εκδηλώσεις των εργατικών κινημάτων προς τιμήν των εργαζομένων που διεκδίκησαν τα δικαιώματα που απολαμβάνουμε .

Θέλεις ο χρόνος ,θέλεις και η εποχή ,πολλοί καταφεύγουν στην εξοχή, για να περάσουν μια μέρα ευχάριστα.

Στο Μεσαναγρό ,ήταν η ημέρα που οι χωριανοί έβγαιναν από το χωριό και πήγαιναν στις μάντρες(στάνες). Ακόμα και τα παιδιά του Σχολείου πήγαιναν .Από την προηγούμενη μέρα τα παιδιά έφτιαχναν στεφάνια από λουλούδια και το πρωί όλα μαζί ξεκινούσαν από το Σχολείο κρατώντας τα. Στο δρόμο τραγουδούσαν τραγούδια αφιερωμένα στο Μάη. ( Ο Μάϊος μας έφτασε…) ,( Λουλούδια ας διαλέξουμε και ρόδα και κρίνα…) . Στις μάντρες οι βοσκοί είχαν ετοιμάσει τα γιαπράκια (ντολμάδες),το γάλα ,τη γριά (τσίπα πάνω από το γάλα), τα τυριά και το ψητό κρέας. ΄Ολοι διασκέδαζαν μέχρι το απόγευμα που το γλέντι τέλειωνε.

‘Ενα από τα πιο τυπικά έθιμα της Πρωτομαγιάς, το μαγιάτικο κλαδί ή το στεφάνι, είναι πιθανόν να έχει τις ρίζες του στην αρχαιότητα. Είναι γνωστό ότι στην αρχαία Ελλάδα τέτοια κλαδιά ή στεφάνια τα χρησιμοποιούσαν πολύ συχνά. Δεν είναι υπερβολικό να πούμε ότι δεν έλειπαν από καμιά σημαντική εκδήλωση του δημόσιου, ιδιωτικού ή θρησκευτικού βίου. Επιπλέον είναι αξιοπρόσεκτο ότι η πιο σημαντική γιορτή ενός μήνα των αρχαίων, του Θαργηλιώνος, που πάνω - κάτω αντιστοιχούσε με τον δικό μας Μάιο, περιελάμβανε στα δρώμενά της ,την κατασκευή ενός κλαδιού από λουλούδια... Σε πολλά χωριά διατηρείται ακόμα και σήμερα το έθιμο του στολισμένου κυπαρισσιού. Eξακολουθούν και σήμερα οι χωρικοί να στολίζουν ένα κυπαρίσσι με κίτρινα, κόκκινα και πολύχρωμα λουλούδια, με κορδέλλες, με χρωματιστά μαντήλια Στα μέρη της Μικράς Ασίας, σε κάθε στεφάνι έβαζαν, εκτός από λουλούδια, ένα σκόρδο για τη βασκανία, ένα αγκάθι για τον εχθρό κι ένα στάχυ για την καλή σοδειά. Το μαγιάτικο στεφάνι στόλιζε τις πόρτες των σπιτιών ως του Αϊ – Γιαννιού του Θεριστή και τότε, το καίγανε στις φωτιές του αγίου για να το περιφέρουν στα σπίτια.

Στα Δωδεκάνησα, μαζεύουν ένα λουλούδι που το λένε «ανοιχτομάτη» και πιστεύουν πως όποιος το έχει είναι πάντα γερός και τυχερός.
Στην Αγιάσο της Λέσβου, φτιάχνουν στεφάνια από όλα τα λουλούδια και βάζουν μέσα «δαιμοναριά», άγριο χόρτο με πλατιά φύλλα και κίτρινα λουλούδια για να δαιμονίζονται οι γαμπροί.
Στη Σέριφο, από το βράδυ της παραμονής, κρεμούν στην πόρτα ένα στεφάνι από λουλούδια .Στο Βόλο, παιδί που ενσάρκωνε το Μάη, στολισμένο με λουλούδια, συνοδευόταν στην περιπλάνησή του στους δρόμους από χορό προσωπιδοφόρων ,που τραγουδούσε μαγιάτικα τραγούδια, στη Ναύπακτο και την Αγόριανή το παιδί συνόδευαν γέροι φουστανελάδες.
Ζαγόρι Ηπείρου
Έχουμε τον «Ζαφείρη», ένα παιδί που προσποιούνταν το νεκρό ξαπλωμένο στο χλωρό χορτάρι ,για να το ράνουν με λουλούδια τα νεαρά κορίτσια ,μέχρις ότου το καλέσουν να αναστηθεί και να τρέξουν όλοι μαζί τραγουδώντας στα χωράφια.
Καστανιά Στυμφαλίας: το «Φουσκοδέντρι», αναγόμενα όλα στα Αδώνια των αρχαίων.
Στα Μεσόγεια, το μαγιάτικο στεφάνι κρεμιόταν στα βαρέλια με το κρασί.
Στην Πάργα τα παιδιά στεφανωμένα με λουλούδια και κρατώντας μεγάλα κλαδιά με άνθη πορτοκαλιάς ή νερατζιάς, τραγουδούσαν από σπίτι σε σπίτι το Μάη.

Στη Λήμνο συνήθιζαν να κυλιούνται τη μέρα αυτή στο χορτάρι για να πάρουν τη δροσιά του.

Σε νησιά του Αιγαίου την Πρωτομαγιά, τα κορίτσια σηκώνονταν την αυγή και έπαιρναν μαζί τους τα λουλούδια, που είχαν μαζέψει από την παραμονή και πήγαιναν στα πηγάδια να φέρουν το «αμίλητο νερό» (αμίλητο γιατί το κουβαλούσαν χωρίς να μιλούν). Όταν το έφερναν στο σπίτι, πλένονταν όλοι με αυτό

Σε χωριά της Κέρκυρας, οι κάτοικοι περιφέρουν έναν κορμό κυπαρισσιού, σκεπασμένο με κίτρινες μαργαρίτες που γύρω του έχει ένα στεφάνι με χλωρά κλαδιά. Με το μαγιόξυλο αυτό, οι νέοι εργάτες ντυμένοι με κάτασπρα παντελόνια και πουκάμισα και κόκκινα μαντήλια στο λαιμό βγαίνουν στους δρόμους, τραγουδώντας το Μάη.

Τετάρτη 25 Απριλίου 2018

¨ΗΘΗ ΚΑΙ ΕΘΙΜΑ ΣΤΟΝ ΜΕΣΑΝΑΓΡΟ"

ΗΘΗ ΚΑΙ ΕΘΙΜΑ

Η ζωή κυλούσε μονότονα και μόνο στις γιορτές άλλαζε κάτι. Όλα γινόντουσαν με σεβασμό ,μεράκι και αγάπη. Οι πιο παλιοί πάντα είχαν τον πρώτο λόγο. Οι ηλικιωμένοι απολάμβαναν το σεβασμό όλων και οι συγγενικοί δεσμοί

ήταν πολύ σφικτοί. Από μικρούς μας μάθαιναν να σεβόμαστε όλα αυτά και να τηρούμε τα ήθη και έθιμα.

Θυμάμαι ορισμένες στιγμές που είτε μας άρεσε είτε όχι , αυτό που έπρεπε να γίνει θα γινόταν. Τις μεγάλες γιορτές ,Χριστούγεννα, Πάσχα και της Παναγιάς ,όλο το χωριό μεταλάβαινε. ΄Επρεπε λοιπόν πριν πάμε στην εκκλησία να τηρηθεί η διαδικασία. Να πλυθούμε, να ντυθούμε με καθαρά ρούχα και μετά να πάρουμε την ευχή των γονιών μας και των νονών μας ,φιλώντας το χέρι τους. Ξεκινώντας από τον πατέρα, τη μητέρα ,παππού ,γιαγιά και μετά τους νονούς. Ανάλογα πόσους είχες ,έπρεπε να πας σπίτι τους πρωί πρωί να τους φιλήσεις το χέρι. Οι περισσότεροι κοιμόντουσαν και σε δεχόντουσαν ξαπλωμένοι. Τους φιλούσες το χέρι και η νοικοκυρά σε φίλευε με γλυκά και ο νονός με χρήματα.. Περίμενες λοιπόν να δεις πόσα θα έπαιρνες. Μόλις έβγαινες από το σπίτι έβλεπες το ποσό και ανάλογη ήταν η αντίδρασή σου . Ακόμα και οι γονείς σου σε ρωτούσαν πόσα πήρες. Τώρα όλο αυτό ήταν σεβασμός ή συμφέρον ,λόγω των χρημάτων που περιμέναμε..

Στο δρόμο πάντα καλημερίζαμε όποιους συναντούσαμε και όταν καθόμασταν έπρεπε να σηκωθούμε για να κάτσουν οι μεγαλύτεροι. Πιστέψτε με όλα αυτά τα τηρώ μέχρι σήμερα. Κάναμε θελήματα στους μεγαλύτερους ,βοηθούσαμε τις γιαγιάδες φέρνοντάς τους νερό από τη βρύση με τη στάμνα ,τους ψωνίζαμε και σε αντάλλαγμα ,τα βράδια μας έλεγαν τα καλύτερα παραμύθια που έχω ακούσει ποτέ. Κάποιοι που δεν τηρούσαν κάτι από το άγραφο δίκαιο, τους περίμενε η τιμωρία από τους γονείς τους αλλά πιο πολύ από το δάσκαλο.

Στο φαγητό και εκεί υπήρχε τάξη. ΄Ολη η οικογένεια καθισμένη γύρω από του «σουφρά» , ξύλινο , στρογγυλό ,χαμηλό έπιπλο ,περιμέναμε τη μητέρα να σερβίρει. Τα πράγματα ήταν απλά . Σε μια μεγάλη γαβάθα ήταν το φαγητό και σε μια άλλη η «σαλά» ,σαλάτα. Τρώγαμε όλοι μαζί από το ίδιο σκεύος και ο πιο γρήγορος όπως φαντάζεστε, έτρωγε το περισσότερο. Πριν ξεκινήσουμε, κάποιος έπρεπε να κάνει προσευχή , ο πατέρας να κόψει το ψωμί σταυρώνοντάς το τρεις φορές και μετά το έκοβε φέτες και η όλη ιεροτελεστία ξεκινούσε. Κανένας δε μιλούσε για να προλάβει φαγητό και πάντα κάποιος έμενε παραπονεμένος. Εκείνη η( σαλά ) μου έχει μείνει αξέχαστη. Θέλεις η ντομάτα που εμείς την παράγαμε , το τυρί μας ,το κρεμμύδι, το αγγούρι ,όλα αγνά προϊόντα ,την έκαναν πεντανόστιμη. Το ρεζουμέ της όλης κατάστασης ,ήταν το ζουμί που έμενε στη γαβάθα. Βουτούσαμε το ψωμί και η νοστιμιά του δεν περιγράφεται. Τις γιορτές όμως καθίζαμε στο τραπέζι πιο επίσημα ,πιο γιορτινά.